Malti

 Jekk jogħġbok imla l-formola ta’ konsultazzjoni u uri lill-UE  li aħna rridu n-naħal tagħna lura!

 IKKLIKKJA HAWNHEKK SABIEX TAPPOĠĠA LIN-NAĦAL SELVAĠĠI

Mistoqsijiet u għajnuna għat-tweġibiet

L-Ewwel Parti - Informazzjoni ġenerali dwar ir-respondent -

                            Mistoqsijiet speċifiċi għalik!

 It-Tieni Parti – Id-dakkara u r-rwol tagħhom

Mistoqsija 1 + 2 – Mistoqsijiet speċifiċi għalik!

 Mist.3 - Id-dakkara huma indispensabbli!

Ġustifikazzjoni -

• Id-dakkara selvaġġi jagħmlu mill-inqas 80% tad-dakkir
• terz tal-ikel tiegħek huwa possibbli biss permezz tad-dakkara
• 90% tal-uċuh tar-raba’ huma mdakkra minn insetti
• 62% tal-popolazzjonijiet tal-flora selvġġa huma diġà  limitati minn nuqqas ta’ dakkara           
• fir-Renju Unit qed jintilfu valur ta’ £ 5 miljun  ta’ tuffieħ Gala minħabba li m'għadx hawn biżżejjed ddakkara.  Prodotti bħal “oilseed rape” jiddependu mid-dakkara.
• in-naħal, il-friefet, il-ħanfus u l-insetti l-oħra huma tal-għaġeb, u ghalhekk irridu nieqfu li nikkawżaw li jiġu estinti

-   aktar dwar l-importanza tad-dakkara fir-rapport IBPES hawn.

Mist. 4 -

Huma biss ftit miljuni ta’ Ewro li jiġu investiti kull sena fl-appoġġ tal-flora     selvaġġa u d-dakkara f'ambjenti agrikoli madwar l-UE, u għalhekk il-benefiċċju ta' €15 biljun  li jipprovdu huma ta’ valur eċċellenti għall-flus li jkunu ntnefqu. Madankollu, peress li t-tnaqqis tad-dakkara qed ikollu impatt fuq il-produzzjoni tal-għelejjel (pereżempju fil-Finlandja), huwa ċar li l-investiment li qed isir huwa  baxx wisq  biex isostni dan is-servizz ta’ bijodiversità u ekosistema. L-investiment fid-dakkara għandu jiżdied sal-punt li l-popolazzjonijiet tad-dakkara jibdew jirkupraw.

Mist.5 -

Dakkara domestikati jikkontribwixxu ħafna inqas minn dakkara selvaġġi. Filwaqt li hemm ftit studji definittivi, l-estimi kollha juru li d-dakkara selvaġġi huma l-iktar li jdakkru l-għelejjel tal-beraħ u l-fjuri selvaġġi li huma mdakkra mill-insetti. Xi  studji poġġew id-dakkara selvaġġi f'iktar minn 90%. Naħal domestikati jistgħu ikunu dakkara importanti ta’ uċuħ tar-raba' qrib l-ibliet u fis-serer. Naħla waħda solitarja tista’ tkun 300 darba aktar effettiva biex iddakkar l-inwar tat-tuffieħ minn naħla tal-għasel. Iżjed dwar naħal selvaġġi u domestikati hawn, hawn u hawn.

It-Tielet Parti - It-tnaqqis tad-dakkara, il-kawżi u l-konsegwenzi tiegħu

 Mist. 6 –

 Aħna naħsbu li t-tnaqqis tad-dakkara, kemm fil-kwantità, kif ukoll fid- diversità huwa - Allarmanti!

In-naħal, il-friefet u l-moths kollha qegħdin jonqsu bil-kbir, u hemm evidenza li dan it-tnaqqis jista’ jsir ħafna iżjed serju.

 Mist. 7 –

Din hija mistoqsija ta’ sfida għal kull min mhux espert biex iwieġeb, għax hemm eluf ta' speċi ta’ dakkara u hemm mijiet ta' kawżi għat-tnaqqis tagħhom. Hawnhekk se nħarsu lejn l-importanza tal-kawżi ta’ dan it-tnaqqis.

1. Intensifikazzjoni tal-biedja

___ 1.1 Simplifikazzjoni ta’ ambjenti agrikoli (eż. Monokulturi) Importanti ħafna

___ 1.2 Żieda fir-ragħa/ ħsad ta’ mergħat Importanti għal Importanti ħafna   (iżda huwa kkumplikat!)

___ 1.3 L-użu ta’ fertilizzanti Importanti ħafna

___ 1.4 L-użu ta’ pestiċidi Importanti ħafna

2. Abbandunar tal-art agrikola mhux importanti (jista’ jkun aktar fl-Ewropa tal-Lvant)

3. Urbanizzazzjoni Importanti

4. Tniġġis (inkluż it-tniġġis mid-dawl) Importanti ħafna

5. Speċijiet aljeni invażivi Importanti

6. Mard (eż. Patoġeni, parassiti) Importanti

7. It-tibdil fil-klima Importanti ħafna

8. Oħrajn Importanti *

* Filwaqt li din hija lista tajba, mhix komprensiva. Nuqqas ta’ protezzjoni għad-dakkara (eż. mhux imsemmija n-naħal fid-Direttiva dwar il-Ħabitats u għalhekk ma hemmx siti protetti għalihom), tiġdid tal-irziezet, l-żvilupp ta' siti brownfield, inkluż brownfield rurali, “eutrophication” atmosferika,  l-estrazzjoni tal-pit, u n-nuqqas ta’ pjanijiet attivi ta' azzjoni biex isalvaw l-ispeċi fil-periklu, kollha jikkontribwixxu għal dan it-tnaqqis.

Mist. 8 –

 Mistoqsija dwar l-impatti fuq il-ħajja privata tiegħek! Aħseb dwar inqas disponibbiltà tal-frott, iż-żieda fl-ispejjeż tal-ikel u s-sodisfazzjon li tara n-naħal, il-friefet u speċi oħra selvaġġi jitkattru.

Mist. 9-

Mistoqsija dwar l-impatti fuq il-ħajja professjonali tiegħek. Aħseb dwar l-ispejjeż tal-produzzjoni tal-ikel, is-saħħa tal-ambjent, u r-riskji futuri assoċjati mat-tnaqqis kontinwu tas-servizzi mid-dakkara. X'impatt jista jkollu dan fuq ir-reputazzjoni, il-fatturat u l-funzjonament tal-organizzazzjoni tiegħek?

Ir-Raba’ Parti - Kif twaqqaf it-tnaqqis tad-dakkara 

Mist. 10  -

 ‘Mhux tajjeb’ għal ‘Mhu tajjeb xejn’ - It-tnaqqis tad-dakkara  huwa r-riżultat ta’ politika agrikoltura tal-UE li naqset milli ssostni l-ħajja selvaġġa. L-inizjattiva ‘ekoloġika' (greening) riċenti tal-UE  suppost kellha tipprovdi benefiċċji għad-dakkara, iżda falliet meta fl-aħħar minuta, l-UE  ddeċidiet  li tħalli żoni ta' fokus ekoloġiku jiġu sprejjati bl-insettiċidi.  L-UE naqset milli tassigura iżjed riżorsi milll-fondi tal-PAK għall-inizjattivi favur id-dakkara. Ukoll m’hemmx naħal imsemmija fid-Direttiva dwar il-Ħabitats u ftit benefiċċju għad-dakkara mill-Istrateġija tal-Bijodiversità tal-UE.

 Mist. 11 –

 Din il-mistoqsija tirrigwarda l-pajjiż tiegħek (jew reġjun) - Pajjiżi differenti għandhom approċċi differenti, l-Olanda, l-Ingilterra, l-Iskozja, Wales, l-Irlanda kollha, Franza u n-Norveġja biss għandhom pjanijiet nazzjonali għad-dakkara. Pajjiżi mingħajr pjan x'aktarx li ma jmorrux tajjeb. Tabilħaqq, peress li m'hemmx pajjiżi li jistgħu jgħidu  li reġġgħu lura t-tnaqqis tad-dakkara tagħhom, huwa diffiċli li tirrimarka aħjar minn "Mhux tajjeb"!

Mist.12 –

 Ħafna - fil-livelli kollha! (Ħlief forsi f'xi bliet ewlenin - pereżempju Urban Buzz)

 Mist. 13 –

 L-azzjonijiet kollha elenkati jistgħu jgħinu lid-dakkara. Ikollna  ngħidu li dawk b'tipa grassa hawn taħt huma essenzjali (i.e. 'Importanti ħafna'), l-oħrajn huma importanti, forsi importanti ħafna, iżda mhux essenzjali għall-azzjoni mill-UE, jew li għandhom potenzjal għal approċċi alternattivi.

1. Il-valutazzjoni u s-sorveljanza tat-tnaqqis ta’ dakkara

2. L-analiżi tat-theddid għad-dakkara u l-konsegwenzi tat-tnaqqis   tagħhom

3. Il-promozzjoni għall-innovazzjoni fil-konservazzjoni tad-dakkara

4. Il-protezzjoni u r-restawr tal-ħabitats tad-dakkara fis-siti Natura 2000

5. Il-protezzjoni u r-restawr tal-ħabitats tad-dakkara fiż-żoni rurali barra s-siti Natura 2000.

6. Il-protezzjoni u r-restawr tal-ħabitats tad-dakkara fiż-żoni urbani barra s-siti Natura 2000

7. Il-valutazzjoni tar-riskji tal-pestiċidi għad-dakkara.

8. L-implimentazzjoni tal-Ġestjoni Integrata ta’ Organiżmi ta' Ħsara

9. Ġlieda kontra speċijiet aljeni invażivi

10.  Il-mitigazzjoni tal-impatt tat-tibdil fil-klima fuq id-dakkara

11.  It-tnaqqis tat-tniġġis (inkluż it-tniġġis mid-dawl)

12.  Il-protezzjoni tad-dakkara mill-mard

13.  L-appoġġ għall-isforzi mis-settur privat

14.  Il-ħolqien ta’ inċentivi tas-suq għal attivitajiet li jiffavorixxu id-dakkara

15.  L-involviment tal-komunitajiet lokali

16.  Appoġġ għall-qsim tal-għarfien fost il-partijiet interessati

17.  Appoġġ għalll-kollaborazzjoni fost l-Istati Membri

18.  Appoġġ għall-iżvilupp ta’ strateġiji lokali / reġjonali / nazzjonali

Riċerka riċenti wriet li t-tniġġis mid-dawl jista’ jirriżulta fi tnaqqis ta' 13% tad-dakkir minħabba l-impatti tiegħu fuq il-moths.

Il-Ħames Parti- Rimarki Finali

Dan huwa dak li qal Buglife, imma jekk għandek ħin jekk jogħġbok agħti l-kummenti tiegħek: -

"Huwa essenzjali li l-UE tieħu azzjoni soda u b'saħħitha biex treġġa’ lura t-tnaqqis tad-dakkara.

Bħala minimu, dan għandu jinkludi: 1) restawr ta' netwerk mifrux ma' l-UE kollha tal-ħabitats tal-flora selvaġġa; 2) tindirizza lura pagamenti tal-PAK biex isostnu s-servizzi tad-dakkir; 3) riforma tar-regolament tal- pestiċidi biex tipprevjeni ħsara futura lin-naħal;  4) ittejjeb il-bijosigurtà tal-ħamrija u fil-kummerċ tal-pjanti tal-qsari.

Sabiex ikun jista’jiġi ġġudikat jekk l-UE reġġgħetx lura t-tnaqqis tad-dakkara, huwa essenzjali li jiġi stabbilit programm sistematiku ta' monitoraġġ tad-dakkara  fit-tul, tassonomikament wiesa’.

Din hija opportunità biex turi kif l-UE tista' tissodisfa l-impenji ambjentali tagħha, inkluż li "għandha tkun prijorità li l-ħsara ambjentali tiġi rettifikata".

 Għal aktar tagħrif dwar it-theddid li jiffaċċjaw id-dakkara fl-Ewropa u s-soluzzjonijiet li jirriżultaw għall-UE u l-Istati Membri, jekk jogħġbok niżżel il-karta ta' pożizzjoni konġunta sottomessa minn Buglife u Butterfly Conservation Europe.

Matt Shardlow

25 ta’ Jannar, 2018